دانش TRIZ ميتواند در دامنهاي از يك طيف مفهومي و گسترهاي از تعاريف قرار گيرد كه يك انتهاي آن نوعي جهانبيني خلاق يا رويكردي جامع به علوم و فناوري و انتهاي ديگر آن انواعي از ابزارهاي حل خلاق مساله و فنون خلاقيت و نوآوري را شامل گردد .
اجزاي اصلي دانش TRIZ كدامند ؟
به طور كلي مجموعه نتايج حاصل از خلاقيتشناسي تحليلي اختراعات توسط آلتشولر كه تشكيل دهنده دانش TRIZ است شامل مفاهيم مختلفيست كه مهمترين آنها به صورت فهرستوار بيان مينماييم :
1- قانون افزايش سطح ايدهآل بودن (قانون كمال) : به اين معني كه نظامهاي فني همواره به سمت افزايش درجه ايدهآل بودن يا كمال خود پيش ميروند . ايدهآلي يا سطح ايدهآل بودن عبارت است از نسبت مجموع كليه جنبههاي مثبت و مفيد سيستم به مجموع كليه جنبههاي منفي و مضر سيستم .
2- سيستم چهار مرحلهاي حل مساله :
2-1- شناخت مساله .
2-2- فرمولبندي مساله .
2-3- جستجوي مسائل قبلا حل شده . (استفاده از سيونه پارامتر مهندسي)
2-4- استفاده از الگوهاي راهحلهاي كشف شده . ( بكارگيري چهل اصل اختراع)
3- سطوح پنجگانه حل مساله و نوآوري :
3-1- راهحلهاي مشخص .
3-2- بهبودهاي كوچك .
3-3- بهبودهاي بزرگ .
3-4- مفاهيم جديد .
3-5- كشفهاي بنيادي .
4- تحليل ماده-ميدان (تحليل Vepol) :
با استفاده از اين تحليل مسائل به طور كلي به دو دسته تقسيم ميشوند :
4-1- مسائل آشنا (مانوس) ، تحت عنوان مسائل استاندارد .
4-2- مسائل ناآشنا (نامانوس) ، تحت عنوان مسائل غير استاندارد .
5- قوانين هشتگانه تحول و تكامل نظامهاي فني (قوانين پيشرفت فناوري) .
6- هفتادوشش راه حل ابداعانه استاندارد :
مسائل استاندارد شناخته شده با تحليل Vepol ميتوانند با استفاده از اين هفتادوشش راهحل ابداعانه استاندارد ، حل شوند .
7- ماتريس تناقضها :
در نظريه TRIZ از مساله ابداعي تحت عنوان تناقض تعبير ميشود كه معناي آن دو موقعيت متضاد يا دو كيفيت متعارض است ؛ يعني افزايش سطح كيفيت يكي موجب كاهش سطح كيفيت ديگري ميشود و حل ابداعانه مساله ، كشف راه حل اين تناقض ميباشد .
8- چهل اصل براي اختراع و نوآوري .
9- مجموعه اي از تاثيرات علمي اساسي:
شامل تاثيرات فيزيكي ، شيميايي ، هندسي و زيستشناختي .
10- روش ARIZ(الگوريتم حل ابداعانه مساله) :
ARIZ يك دستورالعمل نظاميافته براي شناسايي راهحل مسائل غيراستاندارد با استفاده از قابليتهاي فنون و روشهاي خلاقيت ميباشد .
برخی از قابلیت های این روش:
1- رسیدن به راه حل های قوی، همراه با کاهش و تلاش:
- تعریف دقیقی از مشکل اصلی برای حل.
- تعیین موثرترین راه حل ها.
2- شناسایی نظام مند مزیت ها و ضررهای محصولات موجود و محصول در حال توسعه.
3- بررسی علت ریشه ای یک مشکل، تعیین روابط علت و معلول، پیدا کردن الزامات متناقض و حل و فصل آنها.
4- آشکار و حذف عملکرد، مواد، انرژی، هزینه و سایر موارد اضافی.
5- پیش بینی توسعه نسل های آینده از محصولات و فن آوری ها با استفاده از تکنیک های پیش بینی سیستماتیک.
جالبه بدونین :
TRIZ به ما یک ساختار می دهد تا بتوانیم مسائل مشکل اطراف خودمان را بهتر از طرق طوفان فکری حل کنیم.
TRIZ به ما کمک می کند تا افکار اثربخش در زمان کوتاه داشته باشیم زیرا ما می دانیم که در جهت درست حرکت می کنیم.
TRIZ به ما کمک می کند تا خلاق باشیم( سیستم های جدیدی خلق کنیم، سیستم های نسل بعد را بیابیم، ایده های زیادی بیابیم و...).
TRIZ به ما کمک می کند تا بتوانیم سیستم های موجود را بهبود دهیم و ایده آل بودن سیستم ها را با کاهش دادن هزینه ها، حذف صدمات یا افزایش منابع گسترش دهیم.
TRIZبه ما کمک می کند تا از منابع مان خوب استفاده کنیم: اغلب ما می توانیم راه حل های سریع و ارزان برای حل مسائل از طریق تریز بیابیم و متعاقب آن بتوانیم زیان ها را به سود مبدل کنیم.
TRIZ بر اساس اصول اختراعی حاصل از مطالعه بیش از یک و نیم میلیون ثبت اختراع نوآورانه در جهان بنا شده است.
TRIZ یک فلسفه، یک فرایند و یک سری از ایزار است. مجموعه آن با یک تخمین مناسب بالای ۱۵۰۰ نفر- سال تحقیق و مطالعه بر روی بهترین راه حل های جهانی در زمینه های علوم، ریاضی و مهندسی ( و تجزیه و تحلیل سیستماتیک اختراعات ثبت شده از سراسر جهان) و همچنین توجه به جنبه های درونی و روانشناسی خلاقیت بشری تهیه شده است.
TRIZ امکان دسترسی به دانش و تجربیات بهترین مغزهای خلاق جهان را براحتی فراهم نموده است. سعی آن در تکمیل و اضافه کردن ساختار به خلاقیت طبیعی ماست و نه جایگزین شدن بجای آن.
TRIZ مجموعه ای از ابزارهای تجزیه و تحلیل مشکل، ابزار های تولید راه حل های و دسترسی به بهترین راه حل برای مشکلات مشابه در جهان است
TRIZ یک روش بسیار قوی برای حل مسائل خلاق است.
TRIZ بر اساس اصول اختراعی حاصل از مطالعه بیش از یک و نیم میلیون ثبت اختراع نوآورانه در جهان بنا شده است.
TRIZ به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای خلاق بشری و حاصل خرد جمعی همه مخترعین و دانشمندان جهان مورد تأیید و تأکید شرکت های پیشرفته جهان می باشد.
فقط از طریق نوآوری ، شرکت ها می توانند در طولانی مدت رقابت و رشد کنند. اغلب اوقات، بهر حال، نوآوری ها به طور تصادفی و یا در یک فرایند طولانی همراه با " سعی و خطا" نمایان می شوند. یک استراتژی موثرتر، گسترش سیستماتیک ایده های جدید و حل مشکلات است. با TRIZ ، روش حل خلاقانه مسئله ، امکان هدفمند کردن توسعه نوآوری ها بوجود می آید.
TRIZیک وسیله کمکی برای حل مشکلات خلاق است؛ بطوریکه در بسیاری از زمینه ها موفقیت های چشمگیری حاصل نموده است.
TRIZیک جعبه سیاه نیست که همه راهحلها را برایمان تهیه کند.
TRIZکمک میکند تا فکرمان را در نقاطی متمرکز کنیم که ممکن است راهحل یا ایده مناسب در آنجا باشد.
TRIZفقط برای حل مشکلات نیست؛ بلکه شامل مهارتهایی است که برای سازمانها بسیار ضروری و اثر بخش است .
TRIZبا کاهش هزینهها و افزایش منافع، موجب بهبود سیستمهای موجود میشود .
TRIZمیتواند کمک کند تا بدانیم که چه میخواهیم و چگونه به آن دست یابیم.
TRIZمیتواند به ما کمک کند تا از راهحلهایی که در ذهنمان هست پرده برداریم ، و راهحلهایی را بیابیم که هرگز از طریق معمول به آن دست نمی یافتیم.
TRIZمیتواند همه را برای خلاق و نوآور بودن آموزش دهد .
TRIZمیتواند به ما نشان دهد که بهتر است کدام یک از میلیونها ایدهمان را دنبال کنیم .
TRIZ به ما کمک می کند تا مسائل مان را حل کنیم.
TRIZ به ما کمک می کند تا بطور روشن و قدرتمند فکر کنیم.
TRIZ به ما راه حل های سریع و با کمترین سعی و خطا ارائه می دهد.
یکی از مفاهیم پایه ای TRIZ هدایت یک سیستم به سمت افزایش ایده آل بودن (عملکردی ) است. نتیجه نهایی این تکامل رسیدن به نتیجه نهایی ایده آل یا IFR به شرح زیر است:
* دارا بودن سیستمی با تمام مزایا.
* بدون زیان و صدمه و
* بدون هیچگونه هزینه از مسئله اصلی
یک سیستم ایده آل بعنوان یک عملکرد خالص و ناب است زیرا:
* هیچ فضایی را اشغال نمی کند.
* هیچ وزنی ندارد
* هیچ کارگری نیاز ندارد
* هیچ تعمیری نیاز ندارد
* دارای مزایا بدون صدمه است.
لذا یک سیستم ایده آل سیستمی است که وجود فیزیکی ندارد ولی عملکرد آن وجود دارد(نظیر دانشگاه مجازی).
همونطوری که اشاره شد قانون افزایش سطح ایده آل بودن (قانون کمال) در TRIZ، به این معنی است که نظام های فنی همواره به سمت افزایش درجه ایده آل بودن یا کمال خود پیش می روند. ایده آلی یا سطح ایده آل بودن عبارت از نسبت جمع کلیه عملکردها و جنبه های مثبت و مفید سیستم به جمع کلیه اثرات زیانبار یا جنبه های منفی و مضر سیستم.
هر چه صورت کسر بیشتر و مخرج آن کمتر شود عملاً ما به سوی ایده آل بودن گام برمی داریم.
بسیاری از سازمانها و شرکتها از TRIZ بعنوان یک ابزار برای تقویت مزیتهای رقابتی بهره میبرند. زیرا TRIZمیتواند کمک کند تا فضای خارج از تخصص کاریمان را نیز ببینیم؛ با راهحلهای خوبی که در سایر تخصصها وجود دارد آشنا شویم و از آنها برای حل مشکلاتمان الهام بگیریم.
امیدوارم از Triz و خاصیتهاش خوشتون اومده باشه
نظرات شما عزیزان:
پاسخ:خب مطلب علمی در حوزه تخصصیه Triz بود دیگه.توقع نداشتین که احیانا تخصصی بحث کنیم درمورده پررررررررررررررریز :)